مرگور کجاست ؟دهستان مرزی مرگور واقع در جنوب غربی شهرستان ارومیه است که
با پیمودن مسافتی 45 کیلومتری از طریق جاده ی بندو طی مسیری کوهستانی به
آن میرسیم. دهستان مرگوراز توابع بخش سیلوانای ارومیه، با مساحتی بالغ بر
6/442 کیلومترمربع، یکی از مناطق نادر ایران از نظر شرایط اقلیمی و موقعیت
جغرافیایی و تنوع زیستی گونههای مختلف گیاهی است. ارتفاع آن از سطح دریا
بین 1600تا 1700 متر متغیر است.
دهستان مرگور از نظر وجود قلههای بلند، درههای عمیق وسرسبز، چشمههای آب گرم، دریاچههای مرتفع، باغات زیبا، رودهای کوچک و بزرگ، آب وهوای خنک تابستانی، مرقد شیوخ و بزرگان، آبشارهای طبیعی، روستاهای زیبای کوهپایهای و صدها منظرهی طبیعی دیگرنه تنها در شمال غرب کشور بلکه در تمام کشور کم نظیر است. در صورت توجه مسئولان به این امکانات بالقوه و سرمایه گذاری دراین بخش، این منطقه میتواند به یکی از بزرگترین قطبهای گردشگری کشور در شمال غرب تبدیل شود. مهمترین جاذبههای مرگور عبارتند از:دره زیبا و سرسبزبنار،روستاهای واقع در کوهپایه همچون کچله ونوی، آبشار روستای سولهدوکهل (سلوک که چشمان هر بینندهای را به خود خیره میسازد)، معنی سولهدوکل در کردی، آبشار دودآلود است، چرا که این آبشارهنگام برخورد با سنگ ها ، ذرات آب در اطراف آبشار فضای مهآلودی را به وجود میآورد که چشمان هر بینندهای را خیره میکند. دریاچههای طبیعی گهرزیرین و مامه شیخ، چشمههای آب روستای چریک آباد که همچون آب معدنی سیلوانا در شهرستان معروف است وآب آن برای بیماران کلیوی توصیه میشود. چشمههای بزرگ روستای "حلج"که علاوه بر زمینهای این روستا مزارع روستاهای هاشم آباد و دوکانا وسه گرکان را نیز سیراب میکند. جنگلهای روستاهای باوان و خوراسب که البته زیاد گسترده نیستند.اما
اگر در حفظ انها کوشش شود خود این جنگلها باعث سرسبزی وجذب گردشگر به انها
است که (رل باوان یا جنگل باوان حتی می توان از ان استفاده اقتصادی از
درخت های کردو ان استفاده نمود ) طبیعت جذاب کنار جادهی ارتباطی روستای ژارآباد به دشتبیل شهرستان اشنویه، چشمههای آبگرم روستای هفت آباد در حاشیهی رود باراندوز که دارای خاصیت درمانی است و هر ساله صدها نفر از جاهای دور برای بهره بردن از این چشمهها به این روستا میآیند .در گویش محلی به این چشمهها، درمان آوا گفته میشود. هر ساله بخصوص در فصول بهار و تابستان بسیاری از افرادی که قصد گردش و یا کوهنوردی دارند به این دهستان میآیند. بسیاری از مدارس ودانشگاهها نیز دانش آموزان و دانشجویانشان را برای برگزاری اردوهای تفریحی به این منطقه میآورند.
مرگور کجاست ؟دهستان مرزی مرگور واقع در جنوب غربی شهرستان ارومیه است که با پیمودن مسافتی 45 کیلومتری از طریق جاده ی بندو طی مسیری کوهستانی به آن میرسیم. دهستان مرگوراز توابع بخش سیلوانای ارومیه، با مساحتی بالغ بر 6/442 کیلومترمربع، یکی از مناطق نادر ایران از نظر شرایط اقلیمی و موقعیت جغرافیایی و تنوع زیستی گونههای مختلف گیاهی است. ارتفاع آن از سطح دریا بین 1600تا 1700 متر متغیر است.
دهستان مرگور از نظر وجود قلههای بلند، درههای عمیق وسرسبز، چشمههای آب گرم، دریاچههای مرتفع، باغات زیبا، رودهای کوچک و بزرگ، آب وهوای خنک تابستانی، مرقد شیوخ و بزرگان، آبشارهای طبیعی، روستاهای زیبای کوهپایهای و صدها منظرهی طبیعی دیگرنه تنها در شمال غرب کشور بلکه در تمام کشور کم نظیر است. در صورت توجه مسئولان به این امکانات بالقوه و سرمایه گذاری دراین بخش، این منطقه میتواند به یکی از بزرگترین قطبهای گردشگری کشور در شمال غرب تبدیل شود. مهمترین جاذبههای مرگور عبارتند از:دره زیبا و سرسبزبنار،روستاهای واقع در کوهپایه همچون کچله ونوی، آبشار روستای سولهدوکهل (سلوک که چشمان هر بینندهای را به خود خیره میسازد)، معنی سولهدوکل در کردی، آبشار دودآلود است، چرا که این آبشارهنگام برخورد با سنگ ها ، ذرات آب در اطراف آبشار فضای مهآلودی را به وجود میآورد که چشمان هر بینندهای را خیره میکند. دریاچههای طبیعی گهرزیرین و مامه شیخ، چشمههای آب روستای چریک آباد که همچون آب معدنی سیلوانا در شهرستان معروف است وآب آن برای بیماران کلیوی توصیه میشود. چشمههای بزرگ روستای "حلج"که علاوه بر زمینهای این روستا مزارع روستاهای هاشم آباد و دوکانا وسه گرکان را نیز سیراب میکند. جنگلهای روستاهای باوان و خوراسب که البته زیاد گسترده نیستند.اما اگر در حفظ انها کوشش شود خود این جنگلها باعث سرسبزی وجذب گردشگر به انها است که (رل باوان یا جنگل باوان حتی می توان از ان استفاده اقتصادی از درخت های کردو ان استفاده نمود ) طبیعت جذاب کنار جادهی ارتباطی روستای ژارآباد به دشتبیل شهرستان اشنویه، چشمههای آبگرم روستای هفت آباد در حاشیهی رود باراندوز که دارای خاصیت درمانی است و هر ساله صدها نفر از جاهای دور برای بهره بردن از این چشمهها به این روستا میآیند .در گویش محلی به این چشمهها، درمان آوا گفته میشود. هر ساله بخصوص در فصول بهار و تابستان بسیاری از افرادی که قصد گردش و یا کوهنوردی دارند به این دهستان میآیند. بسیاری از مدارس ودانشگاهها نیز دانش آموزان و دانشجویانشان را برای برگزاری اردوهای تفریحی به این منطقه میآورند.
روستا باوان در منطقه مرگور قرار داشته و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۱۱۰۶ نفر (۲۰۸ خانوار) بودهاست.براساس سر شماری سال 1390 جمعیت آن1300 نفر و215 خانوار می باشد.این روستای کوهپایه ای در شرق دهستان مرگور بخش سیلوانا قرار گرفته است و از روستاهای پر جمعیت بخش می باشد.که از مناطق دیدینی آن جنگلی سرسبز که به اسم محلی(رل باوان) معروف است و دارای غارهایی قدیمی بوده. شغل اغلب مردم روستا دامداری و کشاورزی می باشد. دهیاری روستا بر عهده تحسین پورمیرو که دارای تحصیلات کارشناسی فقه و حقوق می باشد.
وجه تسمیه این دهستان با توجه به مطالبی که در گاهنامهی محلی اندیشه ی مرگورآمده است(ظاهراً این نشریه به دلیل عدم مجوز اکنون فعالیت ندارد.)، چنین ذکر شده است: بدین صورت که در مورد معنی این اسم دو فرضیه ذکر شده است. طبق فرضیهی اول؛ مرگور ترکیبی از دو کلمهی (مِرگ + آو) که در کردی کرمانجی شمالی یا بادینی، به معنی چمنزار است، تشکیل شده است. زیرا این منطقه تا ده سال پیش که خشکسالی بدین شدت نبود پوشیده از چمنزار و زمینهای باتلاقی بود که بر طبق گفته بزرگسالان به دلیل باتلاق و مردابهای فراوان رفت و امد در بین روستاها به سختی صورت می گرفته است. ولی هم اکنون زمینهای آن به شکل زمینهای معمولی، مورد کشت گندم و سایر غلات و حبوبات قرار گرفته است. هرچند هنوز هم چمنزارهای بسیار وسیعی در سطح منطقه وجود دارند که محلی برای چرای حیوانات محلی همچون گاو، گوسفند، اسب، بز ،گاومیش و...اند. اما طبق فرضیه دوم؛ مرگور ترکیبی از دو کلمهی (مه ر+ گه ور) یعنی گوسفند سفید است. به خاطر کوهستانی بودن و داشتن مراتع خوب در این دهستان، سابقا کردهای کردستان عراق که نزدیک به مرز بودند به خصوص عشایر سورجی و روندوک(رهوهندوک)، گلههای بزرگ گوسفند را در زمان ییلاق به کوهستانهای جنوبی مرگور میآوردند و با آغاز فصل سرما دوباره به مناطق خود باز میگشتند. نکته جالب در مورد نام این دهستان این است که در سمت شمال این دهستان دهستان دیگری است که نامش ترگور(تهر گهوهر) است و از آن جالب تر اینکه در آن سوی مرز یعنی درکردستان ترکیه نیز شهری وجود دارد که نام آن به زبان محلی، گور(گهوهر) است این شهر با دو دهستان این سوی مرز همسایه است. این شباهت اسمی دو دهستان و شهر مذکور به معنی وابستگی این سه مکان طی ادوار متوالی است. هم اکنون نیز بیشتر روابط بازرگانی دو منطقهی مرگور و ترگور چه به صورت آزاد ( از طریق گمرکات) و چه به صورت قاچاق، با روستاهای اطراف شهر گور در کردستان ترکیه است. اهالی این شهر هنوز هم با کردهای این سوی مرز دارای روابط خویشاوندی نسبی و سببی بسیار نزدیک هستند. برای وجه تسمیهی این دهستان میتوان حدس دیگری نیز زد که به نظر من میتواند درستتر باشد. من شخصا قبل از اینکه این فرضیه را از کسی بشنوم یا اینکه از جایی بخوانم آن را حدس زده بودم ولی بعد از اینکه تحقیق یکی از معلمان دلسوزم به نام آقای "بهادر آرمند " را پیرامون همین بحث مطاله کردم به این نتیجه رسیدم که ایشان نیز با من هم نظرهستند. بدین ترتیب شکام به یقین مبدل شد و آن ،اینکه کلمهی مرگور به معنای محل استراحت گوسفندان است .طبق این فرضیه، واژهی "مر" در بین کردهای سورانی به معنی گوسفند است و واژه ی" گور" نیز بدون تردید به معنی محل استراحت گوسفندان است، به علت دیرینه بودن نظام ایلیاتی در این منطقه هنوز هم بیشترین درآمد اهالی این دهستان از پرورش گوسفند به دست میآید و بیشترین عشایر شهرستان، در این دهستان متمرکزند چرا که این دهستان بهترین مراتع و مساعدترین آب وهوا را برای نگهداری دام بویژه گوسفند دارا است. علاوه بر سه فرضیه فوق فرضیه دیگری نیز بیان شده است که در تحقیقات آقای آرمند ( دبیر رشته ی تاریخ دبیرستان قدس زیوه ) مشاهده نمودم که به شرح زیر است: دو کلمه ی ترگور و مرگور ریشهی فارسی دارند. مرگور همان " مرگآور" ، و ترگور نیز "ترگآور" است. در زبان کردی (گویش بادینی) به تگرگ ، "ترگ"میگویند.این ناحیه، از مرگور مرتفعتر است و تگرگ نیز در نواحی مرتفع بیشتر میبارد. البته این نظریه چندان درست به نظر نمی رسد. آقای آرمند نظریهی سوم را قابل استنادتر میدانند و می گویند:چون مناطق ترگور ، مرگور و گور در یک منطقه ی جغرافیایی قرار دارند و در گذشته نیز اقتصاد این مناطق بر اساس دامداری بوده ، که اسامی نواحی مذکور هم ناشی از فرهنگ حشم داری است .
جاذبه های طبیعی : دشت مرگور به دلیل وجود آب وهوای کوهستانی .رودخانه ها ودره های پرآب وعمیق،کوههای بلند وطبیعت بی نظیر با مردم آزاده وغیور همواره درطول تاریخ مورد توجه بوده است . دامنه های کوههای بوز سینا،دالانپر ومرگ زیارت مملواز ریواس وکنگر وگیاهان صنعتی همچون کتیرا ،گونه های متعدد درختی ودرختچه ای همچون انجیر کوهی وگیاهان دارویی همچون گل گاو زبان،شیرین بیان، پونه ،کاکوتی خاکشیر وغیره است .از مهمترین جاذبه های مرگور می توان به موارد زیر اشاره کرد :
جنگل باوان یارل باوان :واقع در روستای باوان با انبوه درختان خودروی گردوی کوهی ودرختان جنگلی است .از دیگر جاذبه های مهم گردشگری این منطقه می توان به روستاهای ییلاقی سرسبز وخوش آب وهوای "نوی"،" چریک آباد" ،"گیسان" به همراه باغات سیب وانواع میوه های تابستانی و دره های سر سبز بنار وملیان وچشمه های متعدد آب شیرین مانند چشمه " کانی تابر" وچشمه "چل آشان" اشاره کرد .
آبشار سوله دوکل با ارتفاع 1900 متر مرتفع ترین روستای این دهستان دارای آبشار زیبا ودل انگیزی است که همواره پذیرای بسیاری از مهمانان تابستانی است .
دریاچه فصلی دالانپر این در یاچه هرساله به ویژه در فصل های بهار وتابستان در دامنه کوه دالانپر ایجاد میشود ومنظره بسیار دیدنی را ایجاد می کند .
چشمه های آبگرم هفت آباد روستای هفت آباد از لحاظ ارتفاع پایین ترین روستای این دهستان است که دارای چشمه های آبگرم متعددی است که برای برخی بیماریهای استخوانی نیز خاصیت درمانی دارد و در فصل تابستان پذیرای مهمانان وگردشگران است .
روستای پلکانی کچله در دامنه های کوه سر به فلک کشیده دالانپر واقع شده وراه مواصلاتی پر پیچ وخم وزیبایی دارد .